"Pokłosie" antologia poświęcona Stephenowi Kingowi.

Antologie opowiadań, które w jakikolwiek sposób podpierają się nazwiskiem wybranej, literackiej ikony, nie są najłatwiejsze w odbiorze. Czytelnik, któremu wpadło coś takiego do rąk, automatycznie zmuszany jest do porównań. Albo wartościuje, który z zamieszczonych w zbiorze autorów okazał się lepszy, albo sprawdza, jak daleko jest twórcom do wskazanego autorytetu. Żadna z tych sytuacji nie jest komfortowa.

Na szczęście w przypadku „Pokłosia”, które ukazało się rynku za sprawą wydawnictwa GMORK, wszystko wygląda inaczej. Piątka nieobcych fanom literatury grozy pisarzy: Kacper Kotulak, Paulina Król, Jarosław Turowski, Juliusz Wojciechowicz i Marek Zychla – wspólnymi siłami stworzyli prawdziwą literacką perełkę. „Antologia opowiadań w hołdzie Stephenowi Kingowi”, opatrzona wstępem Stefana Dardy, miała być z założenia zbiorem inspirowanym twórczością współczesnego Króla Grozy. Każdą ze wspomnianych „inspiracji” można jednak czytać w oderwaniu od rewelacyjnych koncepcji literackich Kinga. Niekwestionowaną wartością zawartych w zbiorze opowiadań jest to, że próby czerpania z dorobku mistrza nie spowodowały zatracenia indywidualnego stylu autorów i nie zagubiły oryginalnego pomysłu na fabułę.

Całość otwiera opowiadanie Marka Zychli „Chyba”. Tekst jest przepełniony niejednoznacznościami. Świat przedstawiony został usytuowany gdzieś na pograniczu jawy i snu, przeszłości i przyszłości, postaci realnych i nierzeczywistych… Autorem kolejnego opowiadania jest Kacper Kotulak. „To nie TO” wprowadza czytelnika w zupełnie inny klimat. Akcja wyraźnie przyspiesza. Jest mocno i wyraziście. Zmyślnie naszkicowane obrazy poszczególnych scen rozbudzają wyobraźnię. To nic, że jest przewrotnie. Nawet kiedy autor puszcza do czytelnika oko, nie można wyzbyć się wrażenia, że mistrzowskie „To” jeszcze długo będzie budzić przerażenie u niejednej osoby.

Kolejny jest „Świniak” Juliusza Wojciechowicza. Opowiadanie warsztatowo dobre, ale w przypadku mojej osoby wzbudziło mieszane emocje. Wszystko przez niezbyt odległą podróż w czasie, w którą autor zabiera swoich czytelników. Zbyt sentymentalnie jak na klimat grozy. Ale sam pomysł - ciekawy. „Status quo” Pauliny Król to wyraźne nawiązanie do „Efektu motyla”. Z kolei „Cierniowy dwór” Jarosława Turowskiego to coś na kształt mrocznej baśni. Historia wędrówki małej bohaterki, która wyrusza w karkołomną podróż, by uratować swoją matkę, z jednej strony porusza, a z drugiej, ze względu na napotkane postaci i nieprzewidywalność wydarzeń, trzyma w napięciu.

Antologię kończą dwa opowiadania: „Death metal” Kacpra Kotulaka i „Fhabhtanna” Marka Zychli. Oba osadzone w realiach współczesności. W pierwszym mamy do czynienia z ożywionym, diabolicznym instrumentem, a w drugim – z mówiącym ludzkim głosem psem. Pomysły nieszablonowe. Teksty napisane zgrabnie. Jednak po ich lekturze, zwłaszcza po przeczytaniu ostatniego, pozostaje pewien niedosyt.

Nie ułatwię czytelnikom zadania i choć mam swojego niekwestionowanego faworyta, nie podpowiem, które z opowiadań tworzących” Pokłosie” wypadło najlepiej. O tym, który z autorów okazał się być najbliższy fenomenowi Mistrza, trzeba samemu się przekonać. Jedno jest pewne. Wobec żadnego z tekstów nie można pozostać obojętnym.

Czy autorom udało się sprostać zadaniu? Sądząc po tytułach powieści, które przychodzą na myśl w trakcie lektury poszczególnych opowiadań, można spokojnie powiedzieć, że tak. Oprócz wspomnianych już wcześniej „Efektu motyla” i „To”, w Pokłosiu można odnaleźć bliższe lub dalsze nawiązania do twórczości S. Kinga. Jest tu chociażby cykl „Mroczna Wieża”, „Ciało’ czy „Christine”… Z pewnością każdy znawca twórczości Króla Grozy rozpozna w tekstach z „Pokłosia” jakąś niewspomnianą jeszcze analogię. Inaczej być jednak nie może. King tak bardzo wpłynął na kształt współczesnej literatury, że jego historie, a także atmosfera, jaką udaje mu się w swoich książkach stworzyć, daje się łatwo odczytać w wielu tekstach innych twórców. 

Magdalena Sz.